Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LiteraturaWiedniaAD1900
45
tu[teraz-MD]jakśmiertelniwrogowie”
23
.ŻedziełkoWeinin-
geramogłomiećwpływnapisarza,niechświadczyjegopopular-
ność:doroku1920miałodwadzieściajedenwydań!
24
.Dotej
popularnościprzyczyniłasięzapewnesamobójczaśmierćkontro-
wersyjnegoautora,skrajnośćizarazemnamiętnośćjegowywodów,
niemniejświadczytooumysłowymfermencie,którywkulturze
przełomuwiekówwywołałazawodowaikulturowaemancypacja
kobiet.Opórświatamęskiegobyłwielki,awyrażałsięprzede
wszystkimlękiemowłasnepriorytetyinadwerężonyautorytet.
Schnitzlerwprowadzatujednakpewiensygnałzmiany;wwielu
opowiadaniachpojawiająsięznaki,mówiącdzisiejszymjęzykiem,
genderowegowidzeniazjawiskspołecznych.Kobietomoddajesię
sprawiedliwość,atakżegłos,dziękiktóremumogąobjaśnićswoje
postępowanieistanowisko.Leopoldyna,młodażonastaregoWil-
rama,byłaprostytutka,zapytanaprzezWillegoKasdę,dawnego
iponownegonkochankanajednąnoc”(tosiostrzeniecjejmęża),
oto,jakżyjeicosprawiajejradość,odpowiada:n-Tylemam
przezcałydzieńroboty,żejestemrada,kiedywieczoremzostaję
samainiewidzęnikogo[ś]”.Napytaniezaś,czyjestszczęśliwa,
powie:n-Myślę,żetak[ś].Przedewszystkimjestemwolnym
człowiekiem,odnikogoniezależnym.Jakmężczyzna.Zawszetego
najbardziejpragnęłam”(Graobrzasku,s.315).Leopoldynapre-
zentujejakiśultranowoczesnymodelzwiązku:mężowi,zktórym
niemieszka,aktóryzapisałjejpoślubieswójmajątek,wypłaca
regularnieodsetki,zktórychtendobrzeibeztroskożyje,samazaś
prowadzidochodoweinteresy.
TematyswoichopowiadańbierzeSchnitzlerzżycialekarza,
zachowańświatamieszczańskiego(Umarlimilczą,Greckatan-
cerka),doświadczeńkoszarowychinamiętnościhazardowych
(Graobrzasku)czyteatralnych(Benefis).Niekiedyprezento-
waneperypetiesądosyćprzewidywalne,choćtrzebamuprzyznać
23
Cyt.według:Oczyszerokozamknięte,tłum.V
.Grotowicz,wyd.Sic!,Warszawa1999,
s.70-71.WtomiePannaElzaiinneopowiadaniaopowiadanieto,wprzekładzie
J.Frühlinga,nositytułJakweśnie,s.328-399.
24
Zob.DieWienerModerne…,s.133.
