Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
13
aszczególnieunas,naZachodzie.Niewspomniałemrównieżoprześla-
dowaniachŻydów,aleczyrasistowskiantysemityzmnieświadczyoza-
ognieniutakichzachowań?Holokaustniewydarzyłsięwśredniowieczu,
leczwXXwieku.
Pośródcieniwspomniałemwięcopostawie,którejzazwyczajnie
podkreślasiędostatecznie,awięcoodrzucaniuprzyjemnościorazowy-
darzeniu,któreZachódprzezdługiczasuważałraczejzachwalebneniż
godnepotępienia,czyliwyprawiekrzyżowej.
Naogółpiętnujesięśredniowiecznyascetyzm(postawatakamaniewie-
luobrońców),widzącwnimpogardędlaciała.Praktykiascetycznewy-
dająmisięjednakszczególnymprzypadkiemokreślonej,wynaturzonej
koncepcjiwchrześcijaństwie,która–szerzejzakrojonaigłębiejzakorzenio-
na–wciążpozostajedlanasdziedzictwemwmoimpojęciuszkodliwym:
odrzucaniaprzyjemności.Niezamierzamzalecaćnieokiełznanegohedo-
nizmu,leczodrzucanieprzyjemnościprzyrównoczesnymnadaniutak
wysokiejrangicierpieniuwydajemisięnależećdoszczególnienegatyw-
nychdziedzictwśredniowiecznegochrześcijaństwa.Psychoanalizaznalazła
wnimjednozeswoichźródeł,podczasgdynaszaludzkanaturawciąż
nosipiętnotegowynaturzenia.Szczęśliwiezaistniałtakżeśredniowieczny
humanizm,owielebardziejpozytywny,opartynienaprzewrotnymupo-
wszechnianiukultuChrystusacierpiącegonakrzyżu,lecznakoncepcji
człowiekastworzonegonnaobrazBoży”,którapojawiłasięwXIIwieku
10
.
Zmusiłemsię,abyproblemwyprawkrzyżowychusytuowaćpomiędzy
cieniamiaświatłami,chociażwperspektywiedługiegotrwania(wiele
wydarzeńdawałoosobieznaćprzezdługiczasinawetjeślipozornie
przeminęły,częstopowracałyzwiększąlubmniejsząsiłąiregularnością)
10Niedawno,razemzNicolasemTruongiem,wesejuHistoriaciaławśredniowieczu
(przeł.I.Kania,Czytelnik,Warszawa2006)staraliśmysiępokazaćdwuznacznośćśrednio-
wiecznejpostawywobecludzkiegociała.Obokpogardliwegostosunkudoniegoistniała
innapostawa,względów,anawetuwielbieniadlaciała,widocznaszczególniewobrzędach
pogrzebowych.Chrześcijaństwo,równieżwśredniowieczu,rozpowszechniałodogmat
ozmartwychwstaniuciałaioileciałapotępionychskazanebyłynapiekielnetortury,to
naciaławybranychczekałyrajskieradości.
