Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ODAUTORSKAPRZEDMOWA
Niniejszarozprawazzakresufilozofiielementarnej,któraukazałasięnajpierw
wroku1813,przynoszącmistopieńdoktora,stałasiępotempodwalinącałego
mojegosystemu.Ztegopowoduniepowinnojejbrakowaćwksięgarniach,jakto
siędziejeodczterechlat,oczymzresztąniewiedziałem.
Otóżpowtórnewysyłaniewświattakiejmłodzieńczejpracyzewszystkimijej
skazamiibłędamizdałomisięczymśnieodpowiedzialnym.Niezbytbowiem-jak
myślę-odległatachwila,gdynicjużniebędęmógłpoprawić,aledopierowraz
zniąrozpoczniesięokreswłaściwejmejdziałalności,ispodziewamsię,żebędzie
tookresdługotrwały,pokładambowiemnadziejęwobietnicySeneki:etiamsi
omnibustecumviventibussilentiumlivoridixerit;venientquisineoffensa,sinegratia
judicent(choćbynawetzawiśćzmusiładomilczeniawszystkichwspółczesnych,
przyjdąjeszczetacy,którzyosądząbezzazdrościibezstronniczości,ep.79).
Przyszedłemwięczpomocą-oilewypadało-tejmłodzieńczejpracy;muszęnawet
-zważywszynakrótkośćiniepewnośćżycia-uznaćzaszczególneszczęście,że
danemibyłojeszczepoprawićwsześćdziesiątymrokużyciato,conapisałemjako
młodzieniecdwudziestosześcioletni.
Postanowiłemzarazemobejśćsięzowymmłodzieńcemłagodnie,dopuszczając
go,oilemożności,dogłosuidającmusięwygadać.Jedynietam,gdziewyraziłcoś
niesłusznegolubzbędnego,bądźteżponiechałtego,conajlepsze,musiałemmuwejść
wsłowo-abyłotodośćczęsto,takżeniejedenbyćmożeodniósłwrażenie,ja-
kobystarzec,odczytującksiążkęmłodegoczłowieka,nierazjąodkładał,bywdać
sięwewłasnedygresjenaporuszanywniejtemat.
Łatwopojąć,żepoprawionewtensposóbipotakdługimczasiedziełonigdy
niemogłoosiągnąćjednościidoskonałejformy,któreprzysługujątylkodziełom
ojednolitymcharakterze.Nawetjużwstyluiwykładziedasięodczućtakoczy-
wistaodmienność,żewprawnyczytelniknigdyniepopadniewwątpliwość,czy
przysłuchujesięstarcowiczyteżmłodzieńcowi.Zachodzibowiemdużaróżnica
międzyłagodnym,skromnymtonemmłodegoczłowieka,któryzpełnąufnością
wykładaswojąsprawę-jestjeszczenatylenaiwny,bynaseriowierzyć,żewszyst-
kim,którzyzajmująsięfilozofią,niemożechodzićonicinnego,jaktylkoopraw-
dę,iżeprzetokażdy,ktosiędoniejprzyczynia,będziechętnieprzeznichwidzia-
