Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AnnaNowak:Pojęcie,istota,przyczyny,mechanizmymarginalizacji…
25
skiemtowarzyszącymjestwzrostrozbieżnościpomiędzyposzczególnymi
pozycjamistratyfikacyjnymi.TadeuszKowalakwskazujenawybrane
aspektyfunkcjonowanialiberalnejgospodarkiwolnorynkowejjakoprzy-
czynykreowaniakontekstuspołecznegomarginalizacjigrupnieuprzywi-
lejowanychwzakresieosiąganiasukcesuekonomicznego.Podkreśla,iż
właśnieteaspektysągłównąprzyczynąprocesówmarginalizacji.
Zasadywolnegorynku,takiejak:podporządkowaniemotywówdzia-
łaniakryteriominteresuekonomicznego,preferowaniezasadywolności
wsferzeekonomicznejigospodarczejorazpodporządkowanieregułfunk-
cjonowaniainstytucjiekonomicznychzasadzieniewidzialnejrękirynku,
przyczyniająsiędowystąpieniasytuacjimarginalizacjigrup,którezróż-
nychprzyczynnieosiągnęłyadekwatnychkompetencjipozwalającychna
udziałwaktywnościrynkowej(Kowalak,1998,s.22).
Dyskusyjnejestto,czyubóstwostanowiskutekmarginalizacji:czy
odwrotnie1biedaprzyczyniasiędomarginalizacji.Ubóstwoanalizo-
wanewkontekściezjawiskamarginalizacjimalicznewymiary,łączy
sięzsytuacjąniedostatku,deprywacjiwwymiarzeabsolutnymbądź
względnym,implikujewystąpieniesubiektywnychodczućdoświadczenia
krzywdy,awefekciewycofywaniasięzuczestnictwawprzestrzenispo-
łecznej,swoistejautomarginalizacji(Radziewicz-Winnicki,Roter,
2004,s.81186).
Wśródubogich(biednych)sąosoby,którychmarginalnośćdotyczytyl-
kosferyekonomicznejiwyrażasięwniskimpoziomieżyciamaterialne-
go.Jestteżkategoriaubogich,którzypozostająpozarynkiempracy,nie
biorąudziałuwżyciuspołeczno-politycznym,niejednokrotnieprzejawiają
zachowaniapatologiczne;ichmarginalnośćdotyczysferyekonomicznej,
aleteżinnychwymiarówiwzwiązkuztympozycjawspołeczeństwie
tychosóbjestbardziejperyferyjna(Grotowska-Leder,1999).
Zjawiskomarginalizacjiwielokrotniełączonozfaktemfunkcjonowa-
niajednostekigrupwsytuacjiubóstwa.Przyczyniająsiędoniegozjawi-
skapermanentnego,występującegowznacznejskalibezrobocia,ograni-
czeniadziałańopiekuńczychpaństwabądźkreowanienieadekwatnych
formdziałalnościpomocowejprowadzącejdostanuubóstwa,obniżenie
jakościfunkcjonowaniaprzestrzeniinfrastrukturalnejwniewielkim
stopniusubsydiowanejprzezpaństwo(Radziewicz-Winnicki,2004).
StanisławaGolinowskatwierdzi,żewykluczeniespołeczneniejest
synonimemubóstwa.Ubóstwowsensiematerialnymjestraczejkatego-
riąjednowymiarową,awykluczeniespołecznejestkategoriąukazującą
problemywkilkuwymiarach,którewskazująnaproceszarównodepry-
wacji,jakinieuczestniczenia.Gdyrozszerzasiękategorięubóstwa,(nie
ograniczasięjejwyłączniedozasobówfinansowych,leczuwzględnia
innesferyżycia,np.mieszkanie,edukację,zdrowie),wówczaspojęcieto
