Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Artykuły
Przedstawieniezasygnalizowanegowtytuletematuwymagawyjścia
odanalizyrozumieniaterminównmarginalizacja”inwykluczeniespo-
łeczne”,coniejestłatwymzadaniem,gdyżzjawiskatesąróżniedefi-
niowane,apróbauporządkowaniatychdefinicjinapotykanatrudności
interpretacyjne.
JerzyKwaśniewskitwierdzi,żeprzezmarginalizacjęspołecznąna-
leżyrozumiećstanwykorzenienia,nieuczestniczeniajednosteklubgrup
winstytucjonalnymporządkuspołecznymorazprocesy,któredoowego
stanuprowadzą.Takierozumieniemarginalizacjiuwzględniazarówno
właściwościporządkuspołecznego,określającenormatywneramy,formy
iwarunkiuczestnictwawnim,jakiróżnorodneczynniki:aksjologiczne,
historyczne,ekonomiczne,polityczne,społeczne,prawneczyosobowo-
ściowe,wpływającenaróżnicowaniezakresuiformtegouczestnictwa.
Marginalizacjarozumianajakoograniczenieuczestnictwabądźwyłącze-
niezoficjalnegoczyinstytucjonalnegoporządkuspołecznegonieoznacza
oczywiściefizycznegoprzemieszczanialudzipozanramyspołeczeństwa”.
Jakzauważaautor,fakt,żenludziemarginesu”pozostająwspołeczeń-
stwie,oznacza,żenmarginesspołeczny”możestaćsię1iczęstobywa
1dodatkowymczynnikiemmarginalizacjispołecznej,obokimmanent-
nychźródełtegozjawiska,tkwiącychwsektorzepartycypacjispołecznej
(Kwaśniewski,1997,s.718).
ZdaniemTadeuszaKowalaka,marginalizacjaspołecznatoprocespo-
wstawania(wyłanianiasię)pewnych(marginalnych)grupspołecznych,
atakżewchodzenia(przeistaczaniasięwludzizmarginesuspołecznego)
poszczególnychjednostekigrupnaistniejącyjuż(peryferyjny)margines
społeczny.Wsamympojęciunmarginalizacja”dajesiędostrzecproces
niewychodzeniaztzw.obszarumarginesuspołecznegowieluosobników.
Równocześniemożnazaobserwowaćsytuacje,wktórychdystansdzielą-
cygrupęczyjednostkęzmarginalizowanąodgrupystanowiącejdlaniej
określonąpłaszczyznęodniesieniabędziesięstalepowiększać(Kowa-
lak,1998,s.134).
WopiniiJerzegoKwaśniewskiegomarginalizacjaznajdujeteżwyraz
wjakościprowadzonegożycia,wprzekonaniach,postawach,oceniewła-
snejsytuacjiżyciowej,szansimożliwościsatysfakcjonującegouczestnic-
twawżyciuspołecznym.
Niemożnatakżepominąćznaczeniaterminunmarginalnośćspołecz-
na”,który1zdaniemKazimierzaFrieske1jeststosowanyprzeważnie
wdwóchodmiennychkontekstach:
1
wpierwszymujęciuuwypuklonazostajekulturowaobcośćjednostek
igrup,którychobyczaje,wartości,normyiwzorypoznawczebądź
sposobypercepcjiróżniąsięnatyleoddominującejkulturyichoto-
czenia,żeutrudniająprocesykomunikowaniasięztymotoczeniem,
