Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Winnychprzypadkachdotychczasowyustrój
autorytarny
zastępowanoinnym,nowym–takżeautorytarnym.
Bagażdoświadczeńostatnichstulatpozwalanawysnucietezy,że
dominującymsystememspołeczno-gospodarczymmożebyć,na
obecnymetapierozwojuspołeczno-cywilizacyjnego,jedynieustrój
kapitalistyczny.Ostatniedekadypotwierdzają,żegospodarka
rynkowajestjedynymmodelemmogącymwygenerowaćwysoki
wzrostgospodarczyizapewnićodpowiednirozwójcywilizacyjny,a
wrezultaciesukcesywniepodnosićpoziomżyciamieszkańców
ziemi.Gospodarkacentralnieplanowanamusiałaprzegraći
przegrałazmodelemwolnorynkowymzpowoduswojejniskiej
wydajności,nieefektywności,biurokracjiibrakuwystarczających
bodźcówrozwojuimodernizacji.Należyjednakpodkreślić,iżustrój
kapitalistycznytakżeprzechodziłzmianyewolucyjneiobecniew
niczymnieprzypominasytemupowszechnegochociażbywEuropie
wXIXwieku.Wkrajachrozwiniętychzostałonwzdecydowany
sposób
„uspołeczniony”
i
w
dużo
większym
stopniu
zinstytucjonalizowany,takabyzapewniaćzjednejstronyrozwój,z
drugiej–chronićigwarantowaćprawajednostki.
Wielubadaczyuważa,żegospodarkawolnorynkowamożedobrze
funkcjonowaćjedyniewwarunkachustrojudemokratycznego.
„Demokracja–niezależnieodtego,żejestwartościąsamąwsobie–
jestniezbędnarównieżipoto,abywsposóbcywilizowany
korygowaćekscesywolnegorynkuiułomnedziałaniajego
mechanizmów”(Kołodko2001:26).„Wdługimokresiewspomagai
ułatwiaproceswzrostuponieważjestwstaniepoprawiaćbłędy
politykigospodarczej”(Kołodko2001:85).Ponadto„demokracja
stwarzapodstawęefektywnejpolitykigospodarczej”(Kołodko
1999:220).Większośćkrajówwysokorozwiniętych,którewysoki
poziomrozwojuzawdzięczająefektywnejgospodarcerynkowej,to
instytucjonalniedalecezaawansowanedemokracje[5].
Wydajesię,żeoilewśródekonomistówistniejekonsensuscodo
nadrzędnościustrojukapitalistycznegonadsocjalistycznym,otyle
sam
proces
urynkowiania
–
dochodzenia
do
systemu
wolnorynkowego–budzikontrowersje.Zjednejstronymamy
zwolennikówagresywnejliberalizacjigospodarkibezoglądaniasię
nareformyinstytucjonalne.Zdrugiejtych,którzyopowiadająsięza
