Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Taporażkapowoliuświadamiałanierealnośćzasadniczegocelu,
jakimbyło„odzyskaniewolnościWilnaiwolnościLwowa”
.Pogodze-
niesięzliniąCurzonabyłonaówczasponadsiłyMackiewicza.Sen-
tymentpróbowałzracjonalizować,utożsamiającodzyskaniekresów
zsamymipodstawamipolskiejracjistanu,szukającargumentów
wgeopolityce.ZiemiewschodnieRzeczypospolitejmiałybyćwałem
obronnymcałejEuropyŚrodkowej,któregoutratapozbawiaszansna
niepodległośćwszystkienarodyregionu.PrzyłączenieWrocławia
iSzczecinamiałozkoleinadługielatauzależnićPolskęodMoskwy
jakojedynegogwarantautrzymaniaterenów,zktórychutratąNiemcy
nigdysięniepogodzą.
„LwówiWilno”jestwięcteżostatnimakordemwalkiopolskość
miastiziem,którychzdradzeniaiporzuceniaMackiewiczniemógł
wybaczyć.Ażebyłatowalkabeznadziejna?-Catmógłprzynajmniej
osobiepowiedziećtyle,żenierozstałsięznimibezpożegnania,jak
tenbyłypremier,który„wybrałsięochoczonatennarodowyspacer,
jakbytuchodziłooprzeniesieniewłasnychjegomanatekzmieszka-
niaprywatnegowPoznaniudoluksusowychapartamentówwLon-
dynie”11.ByćmożetakamyśltowarzyszyłaMackiewiczowi,gdy,prze-
glądającprzysłanezLondynuroczniki,przyznawał,żeemigracyjny
senoWilnieniemiałwielewspólnegozrealizmempolitycznym,ale
idodawałzarazpodswoimadresem:„Absolvote”12.
Toniesentymentdokresów(aczniewątpliwiewartprzypo-
mnieniawchwili,gdypamięćotragicznejhistoriiziemwschodnich
iżyjącychtamwciążrodakachdocieradocorazwiększejliczbyPo-
laków)decydujeoponadczasowejwartościpublicystykiz„Lwowa
iWilna”
.Zrezygnowawszyzpróbtworzeniakoncepcjipolitycznej,
zająłsięMackiewicztym,cowychodziłomuzawszenajlepiej:rozpo-
znawaniemrzeczywistegostanurzeczy.Wydobywaniemwłaściwego
sensuposunięćpolitycznychspozaichpropagandowejosłony.Zwal-
czaniem„wishfulthinking”
,którymkarmiłasiępolskawyobraźnia
iobcaprowokacja.
11S.Cat-Mackiewicz,LadyMakbetmyjeręce.Broszuryemigracyjne1944-1946,
Kraków2014,s.249.
12Tenże,Zieloneoczy,dz.cyt.,s.249.
IV
