Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
umiejętności,abysprawniefunkcjonowaćorazwewłaściwysposób
wykonywaćokreśloneczynności,naprzykładdobrzeprowadzićsa-
mochódlubobsługiwaćkomputerlWwykonywaniukażdej,nawetnaj-
prostszej-jaknplgotowanieziemniakówismażeniewątróbkiwczasie
przygotowywaniaobiadu-czynności,którejprzebiegpowinienmieć
określoną,uporządkowanąpostać,mogąpojawićsięswoistebłędy,
naktórychpopełnienienarażonyjestczłowiekpozbawionywiedzy
owykonywaniutakichkonkretnychczynnościl
Jednakżeposiadaniewiedzyniewkażdymprzypadkugwarantuje
skutecznośćopartychnaniejdziałańlBywa,żeuzyskujemybłędne
wyniki,działającwświetledostępnejwiedzyracjonalnie,aleiodwrot-
nieteżmożesięzdarzyćlTadeuszKotarbińskizauważałistnieniepa-
radoksunzbawiennejirracjonalności”orazparadoksunpożyteczności
ignorancji”lWtymostatnimprzypadkumistrzwgrzewszachymoże
przegraćzignorantem,ponieważnieprzypuszcza,żemożnatak
bardzonierozumniepostępować6l
Biorącpoduwagęzwiązekbłędówzistniejącąwdanymczasie
wiedząmożemywyróżnićtrzyrodzajebłędów:błędyzawinione,nie-
zawinioneibłędypopełnianewniepewnościl
błędyzawinione
Dopierwszegorodzajunależećbędąpopełnianeprzezjednostki
błędysubiektywniezawinionelWynikająoneznieliczeniasięzistnie-
jącą-wdanymczasieiwdanejdziedzinie-wiedząorazuznawanymi
powszechniesposobamipostępowanialAlbodanykonkretnyczłowiek
jejnieposiadał,chociażpowinien,alboposiadanaprzezniegowiedza
byłaniekompletna,alboniewłaściwiezinterpretowałlubzapomniał
ojejzastosowaniulNaprzykładzapomniałozłożeniudoUrzęduSkar-
bowegoPIT-ulubbłędniegowypełnił,bomiałograniczonąwtymza-
kresiewiedzęlWysiadajączestaregosamochodu,mogliśmyzapomnieć
owyłączeniuświateł,chociażdobrzewiedzieliśmy,żepowinniśmyto
zrobićlZdarzyłosięrównież,żechirurgamputowałpacjentowizdrową
nogęorazusunąłchoremunanowotwórzdrowąnerkęzamiastchorejl
Błędysubiektywniezawinionespowodowanenietylkobra-
kiemniezbędnejwiedzy,alerównieżmankamentamipoznawczego
6
JakzauważyłTlKotarbiński:nCzęstokroćpopełniamyrozumne,racjonalnebłędyprak-
tyczne”irównieżbywająnpowodzenianieracjonalne”(TlKotarbiński,Sprawnośćibłąd,
sl192-193)l
12