Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Bioetyka
37
NarodowychInstytutachZdrowiawzrosływciągudwudziestulatpodrugiej
wojnieświatowejaż624razy,sięgającgigantycznejkwoty437milionówówcze-
snychdolarów31.
Ścisłezespoleniemedycynyzbadaniaminaukowymiodzwierciedlałukuty
wówczasneologizmnbiomedycyna”,wktórymprefiksnbio”wskazywałnawagę
biologiijakonaukowejpodstawypraktykiwmedycynie.Jednocześnietakdyna-
micznywzrostnakładównanaukęwmedycyniestawiałcorazwiększąliczbęleka-
rzywkonflikciemiędzyobowiązkamiwynikającymizichroliterapeutyiobo-
wiązkamizwiązanymizfunkcjąbadacza.
Wagatychkonfliktówskłoniławlatach60.ubiegłegowiekuczęśćlekarzy
zajmującychsięnaukądopublicznegozabraniagłosunaichtemat.Podjęlizuczo-
nymiinnychspecjalności,łączniezhumanistami,intensywnądziałalnośćkonferen-
cyjną.Dyskutowanonadtakimizagadnieniami,jak:kontrolaprzyrostunaturalnego,
jakośćludzkiegotrwania,badaniagenetyczne(zeszczególnymnaciskiemnaeuge-
nikę),wspomaganareprodukcja,łączniezbankamispermy,obezpładnianie,zanie-
czyszczenieśrodowiska–przedewszystkimjonizacjairadiacjaorazstarzeniesię
populacjiludzkiej.Zprzeglądutematykiobradwynika,żemiałyoneczęściowo
npotterowski”charakterszerokoujmowanejbioetyki,jednakżezwyraźnymukie-
runkowaniemnabioetykęstandardową.Tęndekadękonferencji”32zapoczątkowa-
łointerdyscyplinarnesympozjumWażkieproblemysumieniawewspółczesnej
medycynie,któremuprzewodniczyłniebędącylekarzemmikrobiologifilozof
medycynyRenéDubos.
Dalekoposuniętąostrożnośćwmedycznychbadaniachnaukowychzwykorzy-
staniemludzinakazywałarównieżbliskawczasiehistoriazbrodnidokonanychw
imięnaukiprzeznazistów.Takżeamerykańscybadaczeniemielizbytczystego
sumienia,usprawiedliwiającokolicznościamiwojnywieleetycznienagannych
doświadczeń.Abyniedopuścićdoponownychnadużyćweksperymentachklinicz-
nych,ŚwiatoweStowarzyszenieLekarzyuchwaliłow1964r.nazjeździewHelsin-
kachzaleceniadotyczącebadańnaukowychwykonywanychuludzi,nazywane
Deklaracj!helsińsk!.Możnająuznaćzapierwszydokumentpowstającejbioetyki.
Nazwaneksperyment”jestdzisiajzastępowanaterminemnpróbakliniczna”.
UchwaleniuDeklaracjinietowarzyszyłopowołanieciałinstytucjonalnych
uprawnionychdonadzorowaniaprzebiegupróbklinicznych.Możnawięcbyło
przypuszczać,żesąwpewnejczęściprzeprowadzaneniezgodniezzaleceniami
przyjętymiwHelsinkach.Przypuszczeniateznalazłypotwierdzeniewpublikacji
z1966r.anestezjologaHenry,egoBeecheraEtykaibadaniakliniczne33.Pokazał
wniejnaprzykładzie22eksperymentówwykonanychuludziidrukowanych
wrenomowanychperiodykachnaukowychwieleetycznychnieprawidłowości
wtraktowaniuprobantów.Wedługautorazanalizowaneprzypadkiniebyływyjąt-
kami,leczilustracjąnormywplanowaniubadań.Jegostudiumuświadomiłolaikom
31H.K.Beecher,EthicsandClinicalResearch,nNewEnglandJournalofMedicine”1966,
vol.274,s.1354–1360.
32A.R.Jonsen,TheBirthofBioethics,OxfordUniversityPress,NewYork1998,s.13–19.
33H.K.Beecher,EthicsandClinicalResearch.