Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1Bezrobocieizachowaniazdrowotnejakopodstawowekategorie…
33
•zachowaniazdrowotnewzdrowiuobejmująaktywnośćjednostkizdrowej
imogąbyćukierunkowanenaumacnianiezdrowia,zapobieganiechorobomlub
ichjaknajwcześniejszewykrywanie;
•
zachowaniazdrowotnewdoświadczaniuchorobymogątowarzyszyćzarów-
nobezobjawowemuprzebiegowichoroby,jakiobiektywniestwierdzonymdole-
gliwościomWdoświadczaniuchorobymożliwesąnastępującezachowania:
przyjmowaniepostawybiernejwobecchoroby,samoleczenie,poszukiwanie
pomocyprofesjonalnej,wycofaniesięzpełnionychrólspołecznych;
•
zachowaniazdrowotnewrolichoregodotycząsytuacji,gdyjednostka
doświadczającawyraźnychobjawówchorobyzabiegaoichusunięcieDotych
zachowańnależą:poszukiwaniepomocymedycznej,współdziałaniezpersone-
lemmedycznymwprocesieleczenia,wykonywanielubnieotrzymanychzaleceń
Istniejewielepodziałówzachowańpro-iantyzdrowotnychVSTaylor(za:
Łuszczyńska2004)dzielijenazachowaniasprzyjającezdrowiuidonichzali-
czaaktywnośćfizyczną,stosowanieniskotłuszczowejibogatoresztkowejdiety,
ochronęprzedpromieniowaniemultrafioletowymorazdziałaniaszkodliwedla
zdrowia,doktórychnależą:palenietytoniuczynadużywaniesubstancjipsycho-
aktywnych(morfiny,akoholuitp)
LKolbe(za:Dolińska-Zugmunt2000)wyróżniłzachowaniazdrowotneprze-
jawianeprzezosobyuważającesięzazdroweiokreśliłjemianemwellnessbeha-
viour(aktywnośćosobyuważającejsięzazdrową,podejmowanawceluosiąg-
nięciawyższejjakościżycia)orazpreventivehealthbehaviour(aktywnośćosoby
uważającejsięzazdrowąwceluzapobieganiachorobielubzmierzającadojej
wykrycia)
WklasyfikacjiJEMadduxa(za:Łuszczyńska2004)wyróżnićmożnazacho-
waniapromującezdrowieizachowaniaprewencyjneDozachowańprewencyj-
nychnależątakiezachowania,któresłużąwykryciuchoroby:regularnesamo-
badaniepiersi,jąder,corocznewykonywaniezdjęćcałejpowierzchniskóry
iatypowychznamion,wykonywaniecytologii,badańprzesiewowychdotyczą-
cychrakajelitagrubegoirakaprostaty,zdjęćrentgenowskichpłucwprzypad-
kuosóbuzależnionychodnikotynyNatomiastzachowaniapromującezdrowie
toregularnaaktywnośćfizycznaorazzdroweodżywianiePodziałtenniejest
jednakwyczerpujący,ponieważnieuznanownimzachowańryzykownych,jak
palenietytoniuczypiciealkoholu,zazachowaniazdrowotne
HSęk(1997)zaproponowała,abywyróżniać:
•
zachowanianawykowe(odżywianie,higienaosobista,aktywnośćfizyczna);
•zachowaniaintencjonalne;
•zachowaniawsytuacjizdrowia(promocyjne,prewencyjne);