Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zasadaszacunkudlauczestnikabadanianaukowegooznaczaprzede
wszystkimwyrażenieprzezniegodobrowolnejiświadomejzgodynaudział
wpraktycebadawczej.Zgodapowinnabyćpoprzedzonaudzielenieminfor-
macji(m.in.odnośniedocelu,potencjalnychkorzyści,ryzykainiedogod-
nościzwiązanychzudziałemwbadaniu).Zasadadobroczynieniaobliguje
badaczydomaksymalizowaniaszansosiągnięciakorzyścizbadaniaprzy
jednoczesnymzapewnieniubezpieczeństwauczestnikomiminimalizo-
waniuryzykapowstaniaszkody.Przedrozpoczęciempracbadawczych
naukowcyzobowiązanidoprzygotowaniaanalizyioceny(bilansu)
korzyściiryzykazwiązanegozprzeprowadzanymidziałaniami.Badania
mogąbyćrealizowanejedyniewówczas,gdyryzykoiobciążeniauczest-
nikówproporcjonalnedooczekiwanychkorzyści.Wprzypadkubadań
niewiążącychsięzuzyskaniembezpośrednichkorzyścidlauczestników,
wichoceniepowinnobyćuwzględnioneryzykoiobciążenieniewiększe
niżakceptowalne.Zasadasprawiedliwościoznaczaokazywanierów-
negoszacunkudlagodnościwszystkichuczestnikówbadania.Drugimjej
aspektemjesttzw.sprawiedliwośćdystrybutywna(rozdzielcza)-dotyczy
uczciwegorozkładu(zarównokorzyści,jakiobciążeńzwiązanychzudzia-
łemwbadaniu)nawszystkichczłonkówdanejspołecznościorazsprawie-
dliwegodoboruuczestnikówbadania(określeniakryteriówkwalifikacji
iwyłączenia).Bezpieczeństwopacjentawbadaniachnaukowychzwiązane
jesttakżezobowiązkiemszczególnejochronyosóbpodatnychnaskrzyw-
dzenie,nadużyciaiwykorzystanie.Dotyczytojednostek,któreniezdolne
dowyrażeniaświadomejzgodynaudziałwbadaniu(zarównocałkowi-
cie,jakiwograniczonymzakresie),oraztychludzi,którzyzewzględuna
sytuację,wjakiejsięznajdują,narażeninadziałaniewobecnichróżnych
formnaciskuczyprzymusuwyrażeniazgody(aspektyosobiste,finansowe,
społeczne,instytucjonalneitp.)[37-39].
Regułyprowadzeniabadańzudziałemludzipowinnywmaksymalnym
stopniuzapewniaćochronęprawczłowiekaijegogodności;powinnybyć
zawszeinterpretowaneistosowanewodniesieniudokonkretnejsytuacji.
Normymożnapodzielićnakilkaobszarów:
uzasadnienieprowadzeniabadaniazudziałemludzizuwzględnieniem
jegospołecznejwartości,
uzasadnienienaukowejwartościbadaniaizapewnieniejegopoprawno-
ścimetodologicznej,
1.4.bezPIeczeńStwoPacjentaUczeStnIkabadańnaUkowycH
13