Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Odsłowa-leksykalneznaczeniabezpieczeństwa
37
pieczołowity–skłonnydopieczołowania;doXVIwiekutroszczącysię,zabiegający
ocoś,zatroskany,niespokojny;odXVIwiekudbającyokogoś;przyjętenadobre
wXIXwieku118(HByłamionapieczołowitąmatką.Dziękujęwamzapieczołowite
wychowanie”119);pieczołowliwy,pieczołobliwypieczołownik–Htroszczącysię,zabie-
gającyocoś”,Husilny,połączonyzwysiłkiem”120;człowiekpieczołowity121,Hten,
ktopilnuje,dogląda”122.
Beztoobecnieprzyimekłączącysięzrzeczownikiemlubinnymwyrazem
pełniącymjegofunkcjęitworzącywyrażeniaoznaczającebrakjakiejścechy123,
Hbrakczegoślubnieobecnośćkogoś”124,niebytność,niedobór,niedostatek,nie-
posiadanie,pozbawienie,wyłączenie,nieprzejawianiesię,niewystępowanietego,
cooznaczaprzyłączanyrzeczownik125.Jakoprzedrostekwyrazówpochodnych
utworzonychodpołączeńzrzeczownikiemwdopełniaczu,przyimekbeztworzy
rzeczownikioznaczającenosicielicech,np.bezbożnik,bezwstydnik,bezwyzna-
niowiec126.Wprzypadkuprzymiotnikówzaczynającychsięnabez,oznaczająone
stałąiniezmiennącechę.Stądprzymiotnikitakieniesątworzonedlaokreślenia
cechsporadycznychiokazjonalnych127.Wjęzykustaropolskimbezznaczyłtyle,
codzisiejszebez,wbrew,prócz,oprócz,oprócztego,przed128.Bezuznajesięza
118A.Bańkowski,Etymologicznysłownikjęzykapolskiego,Tom2ł,s.546,547;A.Brück-
ner,Słowniketymologiczny…,s.407;W
.Boryś,Słowniketymologiczny…,s.428;V
.Machek,
Etymologickýslovníkjazykačeského,Druhé,opravenéadoplněnévydání,Akademia,Praha
1968,s.441;D.Dykiel-Rucka,Pieczołowity,[wo]M.R.Mayenowa(red.),Słownikpolszczyzny
XVIwieku,t.XXIVPi–Pniowy,wyd.I,WydawnictwoInstytutuBadańLiterackichPAN,War-
szawa1996,s.48.
119A.Kryński,W
.Niedźwiedzki,Słownikjęzykapolskiego,t.IVł,s.145;M.A.,Troc
[Trotz],Nowydykcyonarz…,s.1358.
120D.Dykiel-Rucka,Pieczołowliwy,pieczołobliwy,[wo]M.R.Mayenowa(red.),Słownik
polszczyznyXVIwieku,t.XXIVPi–Pniowy,wyd.I,WydawnictwoInstytutuBadańLiterackich
PAN,Warszawa1996,s.48.
121A.Kryński,W
.Niedźwiedzki,Słownikjęzykapolskiego,t.IVł,s.145.
122D.Dykiel-Rucka,Pieczołownik,[wo]M.R.Mayenowa(red.),Słownikpolszczyzny
XVIwieku,t.XXIVPi–Pniowy,wyd.I,WydawnictwoInstytutuBadańLiterackichPAN,War-
szawa1996,s.49.
123J.Miodek,Słownikojczyznypolszczyzny,wyd.I,WydawnictwoEuropa,Wrocław
2002,s.54.
124K.Holly,A.Żółtak,Słownikwyrazówzapomnianych…,s.49.
125A.Markowski(red.),Wielkisłownik…,s.66;B.Havránek(vědeckýred.),F
.Kopečný
(svazeksestavil),Etymologickýslovníkslovanskýchjazyků.Slovagramatickáazájmena,Svazek
1Pfedložky,koncovépartikule,Akademia,Praha1973,s.43;W
.Doroszewski(red.),Słownik
językapolskiego,s.412;J.Karłowicz,A.Kryński,W
.Niedźwiedzki,Słownikjęzykapolskiego,
t.Ił,s.119;S.B.Linde,Słownikjęzykapolskiego,t.Ił,s.73;
126M.Szymczak(red.),Słownikjęzykapolskiego,TompierwszyA–K,s.141;W
.Doroszew-
ski(red.),Słownikjęzykapolskiego,s.414.
127J.Miodek,Słownikojczyzny…,s.54.
128A.Brückner,Słowniketymologiczny…,s.22;I.Malmor,Słowniketymologicznyjęzyka
polskiego,WydawnictwoSzkolnePWN–ParkEdukacja,Warszawa–BielskoBiała2009,
