Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.BankowośćspółdzielczawXIXw.
rosnącepotrzebywtymzakresie.Dodatkowymbodźcemdoposzukiwania
nowychrozwiązańbyłoodejścieprzezpaństwoodwyznaczaniamaksy-
malnychstópprocentowych(cooznaczało,żejedynymdostępnymźró-
dłemśrodkówpieniężnychdlawieluosóbpozostawałwysokooprocen-
towanykredytpozabankowy)
10
.Zwiększonypopytnaśrodkipieniężne
odczuwałaludnośćmiejskaiwiejska.Drobniprzemysłowcy,kupcyiro-
botnicyszukalinietylkomożliwościtaniegopozyskaniaśrodkówpienięż-
nych,aletakżesposobnościdopomnożeniawłasnegokapitału.Natomiast
dlaludnościwiejskiejzasadnicząkwestiąbyłopoprawieniematerialnych
warunkówbytu
11
.
Czynnikitespowodowałypowstanieirozwójpierwszychformspół-
dzielnipożyczkowych
12
.PojawiłysięonewPrusach,aichorganizatorami
byliFranzHermanSchulze-DelitzschorazFriedrichWilhelmRaiffeisen.Za-
kładaneprzeznichzrzeszeniapożyczkobiorcówmiałyuniezależnićczłon-
kówzrzeszeńodinnychpodmiotówudzielającychpożyczek,zapewnić
jegowiększądostępnośćiniższekosztyspłaty
13
.
Początkowodziałałyonewramachistniejącychformorganizacyjno-
prawnychfunkcjonującjakospółkiczystowarzyszenia.Przyjmujesię,że
orazzestawieńdokonanychwreferacieC.Leszczyńskej,Ł.Lisieckiej,Odbankupobożnegodobanków
państwowychiprywatnych.BankiwPolsce,ichrolaekonomiczna,społecznaikulturowa,referatzPowszech-
negoZjazduHistorykówPolskich.Tradycjaanowoczesnośćitożsamość,Kraków,15–18września
2004r.,s.15–16stopyprocentowepożyczekoferowanychprzezww.podmiotynaterenachzaborów
byłypodobnebądźwyższeodtych,któreoferowałybanki.Takwięckosztyzwiązanezespłatąmiały
charakterdrugorzędnydladecyzjiozaciągnięciupożyczki.
10
C.Leszczyńska,Ł.Lisiecka,Odbankupobożnego…,s.9.
11
T
.Orzeszko,BankispółdzielczewPolsce…,s.28–29.
12
Wliteraturzeprzedmiotuokreślasięjemianemspółdzielnikredytowych,jednakzewzglę-
dunawłaściweodróżnieniepodmiotówocharakterzespółdzielni,działającychwróżnychokresach
ioodmiennymzakresiedziałania,autorkazdecydowałasięwprowadzićszerszepojęciespółdziel-
nipożyczkowych.Przezspółdzielniepożyczkoweautorkarozumiezrzeszenia(początkowobyłyto
niespółdzielnie,aleinneformy,np.towarzystwa,stowarzyszenie,spółki,etc.)utworzoneprzede
wszystkimwceluudzielaniapożyczekczłonkomzrzeszenia,choćmogącerównieżprowadzićnp.
działalnośćkulturalnąnarzeczswoichczłonków.Natomiastpojęciemspółdzielnikredytowychbę-
dzieposługiwaćsięwstosunkudotychspółdzielnipożyczkowych,którespełniająwymogiokreślo-
nedlaspółdzielnikredytowychwodpowiednichaktachprawnych.
Należywspomnieć,żewiekXIXsprzyjałrozwojowispółdzielniwogólewcałejEuropie.Za
prekursoraruchuspółdzielczegouznajesięAnglikaRobertaOwena(zob.M.Madane,Co-operatives
andCommunityCulture,ICAReviewofInternationalCo-operation2006,nr1(vol.99),s.130),asamą
Anglięzakolebkęruchuspółdzielczego,gdziewroku1843wmiejscowościRochdalepowstałajed-
nazpierwszychspółdzielni.
13
T.W
.Guinnane,RegionalorganizationsintheGermancooperativebankingsysteminthelate19th
century,ResearchInEconomics,Volume51,Issue3,September1997,s.251–274,E.Hirzel,LesSociétés
CoopérativesdeCréditAgricole,Lausanne1922,s.26in.
27
