Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
XI
nośćcenikursówwalutowych”5.JakzauważyłFriedrichA.vonHayek,
Dhistoriawielokrotniedowiodłaniemożliwościosiągnięciawpraktyce
całkowitejstabilizacjipoziomucenwdynamicznejgospodarce”6.
WodróżnieniuodekonomistówgłównegonurtuGarrisondowodzi,że
kosztalternatywnyporzuceniastandarduzłotajestznaczniewiększyniż
kosztsurowcowyjegoprzyjęcia.Odnosisięontakżedonawykuzrówny-
waniastabilnościpieniężnejzestabilnościąpoziomucen.
Rothbardkrytykujepieniądzpapierowy–jegozaburzającywpływna
stopęprocentową,tendencjędopowodowaniainflacji,wykorzystywanie
godozwiększaniaprerogatywwładzypaństwowej–iprzytaczaargumenty
zaodpolitycznieniemsystemupieniężnego.Kwintesencjąjegoargumentacji
jestmyślwyrażonawzdaniu:DJeślijakaśosobaluborganizacjazdobędą
monopolnatworzeniepieniądza,poprostutowykorzystają.[ł]Lekar-
stwemjestradykalneoddzieleniepieniądzaijegopodażyodpaństwa”.
Niektórzyekonomiścitwierdzą,żestandardzłotatoprzeszłość,do
którejniemapowrotu.DHistoria”odrzuciłatękoncepcję.Jednak–jak
dowodziwieluautorówtejksiążki–ideastandarduzłotabyłasłuszna,
leczpaństwojąunicestwiło,ponieważskuteczniepowstrzymywałazaku-
syklasyrządzącej.
NawetRichardT.Ely,założycielAmericanEconomicAssociation,
wswoimpodręcznikuz1893r.przychylniewypowiadałsięostandardzie
złota.Jeszczew1929r.pisał:DMimowszystkichswoichwadstandard
złotamatęogromnązaletę,żejegozmiany–wznacznejmierzeskuteksił
rynkowych–pozostająpozaarbitralnąkontroląpaństwa”7.
Kilkalatpóźniej,wwynikurewolucjiKeynesowskiej,największąza-
letęstandarduzłotauznanozajegogłównąwadę.Abypaństwomogło
zarządzaćpolitykąpieniężnąwDnaukowy”sposób,trzebabyłoporzucić
złoto.HenryC.Simons,założycielszkołychicagowskiej,którapopierała
tenpomysł,stwierdziłw1936rokuwDJournalofPoliticalEconomy”:
DZupełnanieprzydatnośćdawnegostandarduzłota–niezależnieodtego,
czyrozumiesięprzezeńokreślonysystemreguł,czypodstawyreligiipie-
niądza–pozostajepozajakąkolwieksensownądysputą”8.
Zdaniemwiększościekonomistówideologiaprzegrałazdziejowąewo-
lucją.Coprawdamożnasięzgodzićztym,żekoncepcjaprzywrócenia
standarduzłotajestDstaromodna”,aletosamonależałobypowiedzieć
owolnymrynku,własnościprywatnejczyograniczonympaństwie.
5BarryEichengreen,Introduction,dz.cyt.,s.6.
6FriedrichA.vonHayek,TheMonetaryPolicyoftheUnitedStatesaftertheReco-
veryfromthe1920Crisis[w:]Money,Capital,andFluctuations:EarlyEssays,Univer-
sityofChicago,Chicago[1925]1984,s.5–29.
7RichardT.Elyiin.,OutlinesofEconomics,Macmillan,NewYork[1893]1929,
s.259.
8HenryC.Simons,RuleversusAuthoritiesinMonetaryPolicy[w:]Readingsin
MonetaryTheory,AmericanEconomicAssociation(wybór),RichardD.Irwin,Home-
wood,Ill.[1936]1951,s.350.
