Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2RozdziałI.Odpoczątkuwojnydozamknięciagetta[1]
Po12.1939,Warszawa
–
getto.[Eliasz(Eliahu)Gutkowski],Relacjapt."שזדאָę"
1.
[„Łódź”]
gencjiwgrudniu1939r.Wprowadzenieoznakowanialudnościżydowskiej.Depor-
tacjeludnościżydowskiejdoMałopolski.UcieczkiłódzkichŻydówdoWarszawy
1
.PierwszedniwojnywŁodzi.Aresztowaniażydowskiejipolskiejinteli-
A
[1]Wspomnieniazniedalekiejprzeszłości.Łódź.Odpoczątkuwojny1wrześ-
nia1939rokudo14listopada1939roku.
Wrazwwybuchemniemiecko-polskiejwojny(którawciągukolejnychdni
itygodniobejmowałakolejnekraje)otworzyłasięnowakartawnaszejmęczeńskiej
historii,zapisywanaprzezwnukiiprawnukikrwiożerczychnosicielikrzyża.Wraz
zupadkiemRzeczypospolitejiposuwaniemsięNiemcówwgłąbPolskiwcałym
zajętymprzeznichpasie–odKępnapoBeskidy–zaczęłysiękrwaweiokrutne
prześladowaniaŻydów.Przerażającewieścioprzestępstwachdokonywanychna
Żydachwmiasteczkachnazachodniejgranicy–Wieruszowie
2
,Wieluniu,Kęp-
nie–dotarłydoŁodzijużdrugiegodniaoperacjiwojennej,wsobotępopołudniu.
ByłemwtedywrazzrodzinąnaletniskuwKolumnie
3
niedalekoŁodzi,przytrasie
Sieradz–Kalisz.Jużdwamiesiąceprzedwojnąsłyszałosięnocamidudnieniejadą-
cychnazachódpancernychpociągówzaładowanychbroniąiinnymiwojennymi
materiałami.Czułosię,żepowietrzejestnaelektryzowaneoczekiwaniemwojny,ale
wprostniechciałosięwierzyć,żeonajednakwybuchnie.
Wpiątek1wrześniaokołopiątejranoobudziłomniegłośnebuczeniesamolo-
towychsilników.Wyjrzałemprzezoknoizdziwiłemsię,żetewojskowemaszyny
lecątakniskonadciągnącymsięwzdłużdrogilasem.Myślałem,żesątopolskie
samoloty,którewykonująćwiczenianatrasieLublinek
4
–Sieradz,alekiedywysze-
dłemzpokoju,stróżpowiedziałmi,żestacjakolejowazostałazasypanagradem
kuliżeporannypociągzeZduńskiejWoli
5
nieprzyjechał.[2]Nadrodzespotka-
łemwieluprzerażonychżydowskichletników,którzyniewiedzieli,corobić.Nie
mogliśmynawiązaćżadnejtelefonicznejłącznościzŁodzią.Nastacjipoinformo-
wanonas,żepociągipasażerskiedoŁodzinapewnobędąkursowaćistaniesięto
1Por.wydarzeniazpoczątkuwojnywŁodzi–pamiętnikanonimowegoautorazŁodzi,AŻIH,
sygn.302/232.
2Wieruszów(pow.Wieluń).
3Kolumna(pow.Łask)–popularnawśródłódzkichŻydówmiejscowośćletniskowa.WKolum-
nie(niem.Waldhorst)NiemcyutworzyliobózpracydlaŻydówzłódzkiegogetta.
4Lublinek(pow.Łódź).
5ZduńskaWola(pow.Sieradz).
