Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Red.A.Mania,P.Laidler,AmerykańskademokracjawXXIwieku
Kraków2006,ISBN978-83-233-2246-7,©byA.Mania,P
.Laidler&WUJ
PromowaniedemokracjiwświeciearabskimwpolityceprezydentaGeorge’aW.Busha
27
jegoprogramudemokratyzacjiBliskiegoWschodu.Ztegopowodu,mimoniepowo-
dzeniaspotkaniawManamie,przeznaczyłnajejdziałalność35mlndolarów.Drugim
jejsponsoremzostałKatar,gdziemamieścićsięsiedzibafundacji.Czaspokaże,czy
wrealizacjętejinicjatywywłącząsięinnepaństwaarabskie.
PromowaniedemokracjinaBliskimWschodziestanowioczywiściepoważnewy-
zwaniedlapolitykiStanówZjednoczonych.Wymagabowiempogodzeniakwestiiwy-
wieraniapresjinarządypaństwarabskich,bywprowadzałyreformy,zkoniecznością
zapewnieniasobieichwspółpracywwalcezterroryzmem,stabilizacjąsytuacjiwIraku
czywsparciemprocesupokojowego.Przykłademistniejącychtutajproblemóww2005
i2006rokubyłystosunkiStanówZjednoczonychzEgiptem.ZjednejstronyUSAzza-
dowoleniemprzyjęłydowiadomościdecyzjęprezydentaHosniMubarakadopuszczającą
porazpierwszywielukandydatówdowalkiwwyborachprezydenckich,zdrugiejstrony
krytykowałyprzebiegwyborów:manipulacjezprawemwyborczym,aresztowania
członkówopozycji,blokowaniedostępudoniektórychlokaliwyborczychitp.Ostatecz-
nie,poaresztowaniuprzezwładzeegipskieopozycyjnegopolitykaAymanNour’a,USA
zawiesiłyrozmowynatematzawarciaumowyhandlowej.Arabscydemokraciskrytyko-
walijednakdziałaniaWaszyngtonujakoniewystarczającewistniejącejsytuacji.
NajpoważniejszymwyzwaniemdlaprezydentaBushastałysięjednakwybory
wAutonomiiPalestyńskiej25stycznia2006roku.StanyZjednoczonezabiegałyonie
odlat,licząc,żedoprowadządoodsunięciaodwładzyJaseraArafata.Pojegośmierci
iwobecfaktu,żewwyborachdowładzmunicypalnychw2005rokupoważnesukcesy
odniosłyradykalneugrupowaniaislamskie,azwłaszczaHamas(uznawanypowszech-
nienaZachodziezaorganizacjęterrorystyczną),Waszyngtonmożeniebyłjużtakza-
interesowanywichprzeprowadzeniu,aleoficjalniepromującdemokracjęwregionie,
niemógłpróbowaćimzapobiegać.Nieoczekiwaniewwyborachparlamentarnych
zwyciężyłHamasiutworzyłnowyrządAutonomiiPalestyńskiej.Ponieważrównocze-
śnieHamas,mimonaciskówZachodu,niewycofałsięzpolitykinegowaniaprawa
Izraeladoistnieniaiprowadzeniaprzeciwkoniemudziałańzbrojnychorazpostanowił
nadalnieakceptowaćwcześniejzawartychprzezAutonomięporozumieńzIzraelem,
StanyZjednoczonepodjęłydecyzjęonieutrzymywaniuznowymrządemżadnych
kontaktów(mimożejeszcze3lutego,jużpowyborach,alezapewnemającjeszcze
nadzieję,żeHamasniebędziesamodzielnierządzićAutonomią,prezydentBush
wStateoftheUnionAddress,wyrażającuznaniedlaprocesudemokratyzacjiAutono-
miiPalestyńskiej,zadeklarowałwystąpieniedoKongresuoprzyznanie350mlndola-
rówdlawsparciadalszychreformpolitycznychiekonomicznychwAutonomii).
RezultatywyborówwIrakuiAutonomiiPalestyńskiej,atakżewEgipcieiLibanie
(gdziepoważnesukcesyodniosłofundamentalistyczneugrupowanieBractwoMuzuł-
mańskie),dowiodły,żegdziekolwiekodbyłybysiędziśwolnewyborywświeciearab-
skim,todowładzydoszłybywwiększościznichantyzachodnieugrupowaniaislami-
styczne.ZabiegiZachodu,azwłaszczaStanówZjednoczonych,promującychwtych
krajachrozwójspołeczeństwaobywatelskiegoipozarządowychorganizacji,niebyły
wstanietemuzapobiec.Niepowiodłysiępróbyznalezienia„trzeciejdrogi”,alterna-
tywydlaobecnychrządówautorytarnychiislamistycznych.Waszyngtonstoiwięc
przedbardzotrudnymdylematem:albopodtrzymywaćkonfrontacyjnąpostawęwobec
takichsił(videHamas),postawęgrożącąpoważnymikonsekwencjamidlaobydwu
stron,albonawiązaćznimiwspółpracę,licząc,żeznalazłszysięuwładzy,stanąsię
onemniejradykalne(videTurcja).Możeteżpowrócićdodawnejopcjiwspieraniarzą-
