Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Zamiastwstępu
niejszeodnastępującychwtymsamymczasieprzemianwprzeciwnym
kierunku”
.
GrzegorzW
.KołodkoiJacekTomkiewicz,opisujączkoleiWielką
Transformacjęprzyjmują,żetonprocesposocjalistycznychprzeobrażeń,
prowadzącyodsystemumniejczybardziejzreformowanegocentralnego
planowania,opartegonadominacjiwłasnościpaństwowejibiurokratycz-
nejkontroli,dosystemuwolnegorynku,opartegonadominacjiwłasności
prywatnejideregulacji”
.
Wliteraturzeprzedmiotupowinnoutrwalićsięjednakwyraźnerozróż-
nieniemiędzytranzycjąatransformacją.Byłobydobrzeterminemtran-
zycjaokreślaćwnaukachspołecznychwyłącznieodchodzenie,wnaszym
przypadkuodsystemuniedemokratycznegodowstępnegoporozumienia
demokratycznego,atermintransformacjazarezerwowaćdlarozwojude-
mokratyzacjiwkierunkuskonsolidowanegoreżymudemokratycznego.
Niebyłobywówczassporu,gdziezostałzapoczątkowanyprocestransfor-
macjiwkrajachposocjalistycznych.
WedługAndrzejaAntoszewskiegotranzycjatonokresprzejściowy,któ-
rydzielidwawyodrębnionemomenty:początekrozmontowywaniaokre-
ślonegosystemupolitycznegoorazosiągnięciastanukonsolidacjinowego
reżymu”
,bowiemtransformacjasystemowanierozpoczęłabysię,gdyby
niewcześniejszepróbyreformizmianinstytucjonalnych.Nawetjeżeli
tranzycjainspirowanajestzzewnątrz,przezgrupyinteresów,toitakstart
transformacjinastępujedopierowmomencie,gdyprzedstawicielewładzy
reżymowejniewidząjuższansnazmianyireformy,aopozycjajestnatyle
silnaizorganizowana,żemożepodjąćkonstruktywnydialogozmianie
systemupolitycznego.
WśródpionierskichprzekształceńsystemowychwBlokuWschodnim
wymieniasięchińskąpolitykęreformDengXiaopingaz1979roku.Zmie-
niłonpodejściedogospodarkinapragmatyczne.PozwoliłChińczykom
bogacićsię.Jednaksystemupolitycznegonawetniepróbowałzmienić.
Kolejnymprzykłademjestnprzebudowa”gospodarkiiczęściowejej
urynkowienieorazzwiększenieswobódobywatelskichwZwiązkuSocja-
listycznychRepublikRadzieckichwlatach1985-1991.Powszechniete
zmianynazywanonpieriestrojką”
.Coprawdastanowiłyonesymbolnowe-
gokursupolitycznegoKomunistycznejPartiiZwiązkuRadzieckiego,ale
wówczasprzywódcomradzieckimnieprzyszłonawetdogłowy,żesystem
