Содержание книги
перейти к управлению читателемперейти к навигацииперейти к деталям бронированияперейти к остановкам
12
JarosławWoźniak
Mesh”22.Pracepierwszejgrupynaukowcówskupiająsięnadziałaniunarracjifikcyj-
nych,drugiejnaznaczeniumetaforwjęzykuprzedstawicielitrzechgrupspołecznych
wypowiadającychsięoklimacieiprzyrodzie.Obazespołynadrodzeempirycznych
badańdoszłydownioskuoistotnejrolibadanychzjawisk-fikcjiimetafory-wfunk-
cjiretorycznejiepistemologicznej,poszerzaniawyobraźni,tudzieżprzenoszeniazja-
wiskwskalęzrozumiałązperspektywydoświadczeniajednostki.
Głównymprzesłaniemwynikającymzempirycznychbadańzaprezentowanych
wPhenomenologyofEverydayClimatejestto,żewykorzystaniemetaforycznegoję-
zykaiwywołanieemocjonalnychreakcjijestkluczowewtworzeniunarracjiłączących
ludziiświatnie-ludzkiwkontekściezmianklimatycznych-zarównowpisarstwie
niefikcyjnym,jakiwliteraturze.Podstawowąwartościąartykułujestempiryczneudo-
wodnienieprzeświadczenia,żemetafory,jakimisięposługujemy,sąszczególnieistot-
nedlakomunikacjiklimatycznejiekokrytycznychinterwencji,ponieważpozwalająna
pogłębienienaszegozrozumieniacodziennychdoświadczeńzwiązanychzezmianami
klimatu23.Zatemwynikamiempirycznychbadańautorzyuzasadniająpogląd,żeme-
taforajestkluczowymnarzędziempoznawczymijęzykowym,mogącymsłużyćdo
przekraczaniagranicy(choćlepiejbyłobypowiedzieć:dobudowaniapowiązań,co
sugerujezupełnieinnyrodzajrelacji)międzyświatemludzkimarzeczywistościami
poza-ludzkimi,takimijakzjawiskageologiczneczyklimatyczne.Wybórkonkret-
nychwyrażeńmetaforycznychprofiluje-niezależnieodtego,czyuczestnicysątego
świadomi,czynie-sposóbwidzeniarelacjimiędzyświatemludzkiminie-ludzkim24,
wdużejmierzepoprzezsterowaniereakcjamiafektywnymi,cotylkopotwierdzasłowa
MiekeBal,którawŚmiertelnejzgroziepisze,żemetaforyzazwyczajmająwłaściwości
afektywne,sąmocniejszepoznawczoodnormalnegoużyciajęzykainmogąporuszać,
dawaćprzyjemnościestetyczne,nawetranićczyjeśuczucia”25.PodobniejakWojciech
czyntegomożnabyupatrywaćwtym,żebyłyonemniejwykształconeniżprzedstawicielepozostałych
grup.WywiadyprzeprowadzonewramachprojektunNarratingtheMesh”pokazują,żeużyciejęzyka
metaforycznegoróżniłosięznaczniemiędzytrzemabadanymigrupami.Ekolodzyużywalinajwięcej
metafor,wtymkreatywnych.Użyciemetaforprzeznaukowcówiprzeciwnikówzmianklimatubyłopo-
dobne,alenaukowcyużywalidwarazywięcejkreatywnychmetaforniżprzeciwnicyzmianklimatu(ibi-
dem,s.360).Denialiścizmianklimatumajątendencjędoużywaniajęzykaprostegoiniefiguratywnego,
astosowaneprzeznichmetaforysąrzadkie,obanalniejszymcharakterze,częstoopartenaprzykładach
konkretnych(ibidem,s.364).
22nNarratingtheMesh”byłpięcioletnim,multidyscyplinarnymprojektembadawczymanalizują-
cymwspółczesneformynarracyjneiichpotencjałdoinscenizacji,kwestionowaniaiposzerzanialudz-
kiejwyobraźnionie-ludziach.Wjegoefekciepowstałowielepublikacji,wtymm.in.książki:Marco
Caracciolo,SlowNarrativeandNonhumanMaterialities,Lincoln:UniversityofNebraskaPress2022;
idem,ContemporaryFictionandClimateUncertainty:NarratingUnstableFutures,London:Blooms-
buryPublishing2022;idem,NarratingtheMesh:FormandStoryintheAnthropocene,Charlottesville-
London:UniversityofVirginiaPress2021.
23MarcoCaracciolo[etal.],PhenomenologyofEverydayClimate,s.373.
24Ibidem,s.372.
25MiekeBal,Śmiertelnazgroza,przeł.KrzysztofKłosiński,nTekstyDrugie”2008,nr6,s.96.
